KONUŞMALAR
BİR GELECEK TAHAYYÜLÜ OLARAK
ENDÜSTRİYEL MİRAS KONUŞMALARI
Gazhane Çevre Gönüllüleri’nin katkıları ve Rastminus Tasarım Kolektifi’nin katılımıyla mimarlık ve tasarım fakültesi öğrencilerinin tasarım süreçlerine yönelik hazırlanan “Bir Gelecek Tahayyülü olarak Endüstriyel Miras Tasarım Atölyeleri” eğitim serisi için konuşmalar 6 seminerden oluşuyor.
Seda Naniç Zeybek’in “Emek, Mekân İlişkisi - Neden, Nasıl, Kim İçin Koruyoruz?”, Fatih Kurunaz’ın “Mikro Ölçekli Bir Kent Mekânı Modeli Olarak Sümerbank Bergama Tekstil Fabrikası”, T. Gül Köksal’ın “Endüstriyel Birikimin Miraslaştırılması ve Mekânsal Dönüşümü: Güncel Örnekler Üzerinden Çelişkiler ve Çatışmalar”, Işıl Uçman Altınışık’ın “Bir Gösterge Olarak Fabrika ve Yokluğu: Sümerbank Denizli İplik Fabrikası Örneği”, Gazhane Çevre Gönüllüleri’nden Maya Arıkanlı Özdemir Serkan Öngel ve Yüksel Demirtaş’ın “Endüstri Mirasına Kamusallık Üzerinden Bakmak ve Uğur Tanyeli’nin “Fabrika Kentlerinin Doğuşu ve Ölümü: Dünyadan ve Türkiye’den Örnekler” başlıklı çevrimiçi seminer dizisi Sarı Denizaltı Sanat İnisiyatifi’nin YouTube kanalında arşivleniyor.
“Bir Gelecek Tahayyülü Olarak Endüstriyel Miras” tasarım atölyeleri sonunda Rastminus Tasarım Kolektifi’nden Alper Aksu, Alp Emre Çelik, İzzet İlgün, Selin Tutku Aslan, İldem Dinar ve Şeyma Bıyık’ın, mimar Fatih Kurunaz’ın danışmanlığında, Bergama Tekstil Fabrikası’nın geleceğine ilişkin fikirler geliştirerek ürettikleri mimari tasarım önerileri hazırlandı. Üniversite öğrencilerinin farklı yaklaşımlarla ürettikleri bu projeler, fabrikanın mekânsal anlamda korunmasına ve kent hafızasındaki yerinin güçlendirilerek geleceğe taşınmasına yönelik öneriler sunuyor.
Emek, mekan ilişkisi; Neyi, Neden, Nasıl, Kim için koruyoruz?
Seda Naniç Zeybek
Serbest araştırmacı, yarı zamanlı öğretim görevlisi
Uzun yıllar araştırma konusunda çeşitli uluslararası firmalarda görev aldıktan sonra araştırma alanının kendisine sağladığı esnek hareket kabiliyeti sayesinde akademiye dönerek, Bilgi Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesinde, Kültürel İncelemeler ve Kültür Yönetimi alanlarında yüksek lisans yaparak, Üniversite’nin Kültür Politikaları Yönetimi Araştırma Merkezi’inde (KPY) kültürel miras, kültür ve sanat stratejileri, kültür politikaları alanlarında çeşitli araştırma projelerinde yer alarak, Bilgi Üniversitesi İletişim Fakültesi Reklamcılık bölümünde araştırma ve araştırma yönetimi konusunda yarı zamanlı öğretim görevlisi olarak dersler vermiştir. Bugün, Kadir Has Üniversitesi "Kültürel Varlıkları Koruma" doktora programında tez çalışmalarını sürdürürken, serbest araştırmacı olarak kültürel miras, kültür ve sanat politikaları, kent hafızası, toplumsal hafıza, endüstri mirası ve sözlü tarih araştırmaları alanlarında çalışmalarına devam etmektedir.
Mikro Ölçekli Bir Kent Mekânı Modeli Olarak Sümerbank Bergama Tekstil Fabrikası
Fatih Kurunaz
Mimar, UNESCO Dünya Mirası Alan Yönetimi Ayvalık Belediyesi
1983 yılında Balıkesir’de doğdu. 2007 yılında Balıkesir Üniversitesi Mimarlık Bölümü’nden mezun oldu. 2008-2021 yılları arasında Bergama Belediyesi’nde mimar olarak koruma alanında çalışmalarına başladı ve Bergama’nın 2014 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne girmesini sağlayan ekipte görev aldı. Şu anda yeni bir UNESCO Dünya Mirası süreci için Ayvalık Belediyesi’nde kentin endüstriyel mirası üzerine çalışmalarına devam ediyor. Arkeolojik ve kentsel sit alanlarında tarihi doku içerisinde yeni yapılaşma modelleri ve yöntemleri öncelikli çalışma ve ilgi alanı. Bu bağlamda dünya ve Türkiye’de ki mimarlık sürecini izlediğinde 19.yy ikinci yarısında tarihsel doku içerisinde ilk ortaya çıkan yapıların endüstriyel işlevlerde olması sebebiyle bu örneklemeyi Ayvalık özelinde izlemesi mümkün olmuştur. Yakın ve farklı bir coğrafya olarak Bergama’da ise endüstriyel dönüşüm ancak 1960larda Bergama Sümerbank Tekstil Fabrikası ile başlamıştır.
Endüstriyel Birikimin Miraslaştırılması ve Mekânsal Dönüşümü: Güncel Örnekler Üzerinden Çelişkiler ve Çatışmalar
Doç. Dr. T. Gül Köksal hakkında:
ENSAG-AE&CC, Université Grenoble Alpes Kültürel değerler, mimarlık politikası ve eşit-adil-özgürleştirici başka bir dünya yolunda yaşam üzerine çalışmaktadır. Mimarlık lisans eğitiminin ardından İTÜ Restorasyon Anabilim Dalı'nda Haliç Tersaneleri üzerine yüksek lisans; İstanbul'daki endüstri mirası üzerine doktora yaptı, doçentliğini bu alandan aldı. DAAD Bursu ile Berlin Teknik Üniversitesi'nde, TÜBİTAK Bursu ile University of California, Berkeley'de bulundu. Kocaeli Koruma Bölge Kurulu kurucu üyesi oldu. 2010 yılında Ulusal Mimarlık Yapı Dalı Koruma-Yaşatma Başarı Ödülünü aldı. Eylül 2016’da on yıldır çalıştığı Kocaeli Üniversitesi'nden barış imzası nedeniyle ihraç edildi. Mimarlar Odası Ankara ve İstanbul şubelerinde yayın koordinatörlüğü yaptı. Başka Bir Atölye ve Haliç Dayanışması emekçisidir. Eylül 2021'den itibaren Fransa'da Grenoble Mimarlık Okulunda akademisyen ve post-doc yapıyor.
Bir Gösterge Olarak Fabrika ve Yokluğu: Sümerbank Denizli İplik Fabrikası Örneği
Doç. Dr. Işıl Uçman Altınışık
Pamukkale Üniversitesi, Mimarlık ve Tasarım Fakültesi, Mimarlık Bölümü
(Ankara, 1980) Halen, Pamukkale Üniversitesi Mimarlık Bölümü'nde Doçent Dr. olarak çalışıyor. "Osmanlı'da Zaman-Mekân Kavrayışının Değişimi ve Mimarlık" isimli doktora tezini hazırladı. Lisan eğitimini İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Mimarlık Fakültesi'nde, yüksek lisansını İstanbul Bilgi Üniversitesi Mimari Tasarım Yüksek Lisans Programı'nda, doktorasını ise İstanbul Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Tarihi ve Kuramı Programı'nda tamamladı. Yurt içi ve yurt dışında çeşitli atölye çalışmalarına katılmış, ulusal ve uluslararası dergilerde makaleleri yayımlanmıştır. İlgi alanlarını mimarlık tarih yazımı, tekno-kültürel ve sosyo-mekânsal değişimler ve mimarlık ilişkisi ile mimarlık eğitimi oluşturur.
Endüstri Mirasına Kamusallık Üzerinden Bakmak
Gazhane Çevre Gönüllüleri
Maya Arıkanlı Özdemir, Serkan Öngel , Yüksel Demirtaş
Endüstriyel mirasın yok olmasını engellemek ve alanın kamusal mekân olarak düzenlenmesini sağlamak adına 26 yıllık mücadele veren Gazhane Çevre Gönüllüleri, işlevini yitiren hava gazı fabrikasının yıkılarak imara açılmasına karşı 1994 yılında bir araya geldi. Gönüllüler, akademisyenler ve sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliğinde yürüttükleri kampanyaların sonucunda alanın korunarak kültür merkezi olarak projelendirilmesini sağladı.
Fabrika Kentlerinin Doğuşu ve Ölümü: Dünyadan ve Türkiye'den örnekler
Prof.Dr. Uğur Tanyeli
Mimarlık ve mimarlık tarihi öğrenimini bugünkü adıyla, MSGSÜ Mimarlık Fakültesi’nde (1976) ve İTÜ Mimarlık Fakültesi’nde (doktora: 1985) yaptı. 1992’de doçent, 1998’de profesör unvanına hak kazandı. 2011-2015 arasında Mardin Artuklu Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi’nin kurucu dekanlığını, 2015-2018’de İstanbul Bilgi Üniversitesi Mimarlık Fakültesi dekanlığını yaptı. 2018-2020’de İstanbul Şehir Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi dekanlığı görevinde bulundu. Çalışmaları, Türkiye modernliğinin Osmanlı 16. yüzyılından başlayan bir kapsamda fiziksel ve mekansal-toplumsal çevre bağlamında irdelenmesi üzerinde yoğunlaşır. Çok sayıdaki kitapları arasında “İstanbul 1900-2000: Konutu ve Modernleşmeyi Metropolden Okumak” (Akın Nalça, 2004), “Turgut Cansever: Düşünce Adamı ve Mimar” (A. Yücel ile birlikte, Osmanlı Bankası Arşiv Araştırma Merkezi ve GG, 2007), “Mimarlığın Aktörleri: Türkiye 1900-2000” (GG, 2007), “Rüya, İnşa, İtiraz: Mimari Eleştiri Metinleri” (Boyut, 2011), “Sınıraşımı Metinleri: Osmanlı Mekanının Peşinde”nin (Akın Nalça, 2015), “Yıkarak Yapmak” (Metis, 2017) ve “Mütereddit Modernler: Türkiye’de ve Dünyada Mimar İdeologlar” (Işık Üniversitesi Yay., 2018) ve “Mimar Sinan: Tarihsel ve Muhayyel” (Metis, 2019) var.
Bir Gelecek Tahayyülü Olarak Fabrika - Saha Çalışmaları, 2022
Bergama Sümerbank Tekstil Fabrikası - Bergama, İzmir, 2022
Rastminus Tasarım Kolektifi: Alper Aksu, Alp Emre Çelik, İzzet İlgün, İldem Dinar, Selin Tutku Aslan, Şeyma Bıyık
Atölye Danışmanı: Fatih Kurunaz